Kaynaklarıyla Ahkam Hadisleri ;Mezheplere Göre Fıkhi Hükümler ve Şerhleri

Allah Resûlü'nün sünneti devre dışı bırakılarak Kur'an'ın anlaşılması ve pratiğe yansıtılması mümkün değildir. Bu gerçekten hareketle İslam ilim geleneğinde sünnete büyük bir önem verilmiştir. Allah Resûlü'nün söz, davranış ve takrirlerini herhangi bir tahrife uğratmadan aktarma işi daha sahabe döneminden itibaren Müslümanların en önemli gündem maddelerinden birini teşkil etmiştir. İlerleyen dönemlerde bu hadis rivayetleri önce yazılı hale getirilmiş, ardından bu yazılı malzemelerin derlenip toparlandığı, sistematik bir hale getirilerek tasnif edildiği hadis eserleri yazılmıştır. Fıkhın müstakil bir ilim dalı olarak ortaya çıkışı anından itibaren müctehidler, gerek Kur'an'ı anlarken gerekse Kur'an'da yer almayan konularda şer'î hükümleri istinbat ederken sünneti göz önünde bulundurmuşlardır. Nitekim fıkıh kitaplarında hemen her meselenin aklî açıdan temellendirilmesi yanında naklî yönden delillendirilmesinde hadislere özel bir önem atfedildiği görülür Elinizdeki eser, fukahanın fıkhî hükümleri istinbat ederken göz önünde bulundurdukları ahkâm hadislerini şerh eden eserlerin modern dönemde yazılmış örneklerinden biridir. Son dönem İslam âlimlerinden, Aydın, Afyon ve İzmir Müftülerinden merhum Celal Yıldırım bir yandan diyanet teşkilatında müftülük görevini icra ederken diğer yandan İslamî ilimlerin hemen her alanında kıymetli eserler kaleme almıştır. Bu eserlerden birisi de elinizdeki “Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri” adlı eserdir. Müellif bu eserde hükme medar olan hadisleri teker teker ele alarak farklı mezheplerin söz konusu hadisleri nasıl anlayıp yorumladıklarından söz etmekte, hadisten çıkan hükümleri ele almaktadır. Eser bu haliyle fıkıh mezheplerinde yer alan hüküm, ictihad ve fetvaların hadislerdeki dayanaklarını bilmek isteyenler için son derece büyük bir öneme sahiptir. Eser incelendiğinde fıkıh mezheplerindeki görüş ayrılıklarının önemli bir bölümünün hadislere ilişkin olduğu görülecek, her bir fıkıh mezhebinin sahih kabul edip hükme dayanak kıldığı hadislerden haberdar olunacaktır. İslam'ı sadece Kur'an'a eşitlemeye çalışan, sünnete ilişkin rivayetleri tamamen veya büyük ölçüde devre dışı bırakan, “sünnetsiz bir İslam” anlayışını dikte etmeye çalışan birtakım akımlar ve anlayışların ortaya çıktığı bir zaman diliminde sünnetin, bir Müslümanın amelî hayatında ne kadar büyük bir önem arz ettiğini ve geleneğimizdeki ulemanın sünneti nasıl ictihadlarında temel dayanak olarak kabul ettiklerini gösteren bu eserin yeni baskısıyla ortaya çıkması daha bir anlamlı olmaktadır. PROF. DR. SONER DUMAN