İslam ve Terakki

Şayet, Batı dışındaki toplumlar ve medeniyetler ilerleme konusunda bir mesafe katetmemişler veya geri kalmışlarsa bunun sebebi, İnsana ve Dünyaya dair bir kâbus yaşamadıkları ve yaşatmadıkları içindir. Dünyanın diğer coğrafyalarında ortaya çıkmayan veya çıkmaya uygun bir ortam bulamayan Batıya egemen olan düşüncenin, niçin Kıta Avrupasında ortaya çıktığının sorgulanması, üzerinde ciddiyetle durulması gereken bir konudur. Batı toplumlarının diğer toplumlara göre yaratılıştan gelen bir akıl üstünlüğü olmadığına göre, ilerleme konusunda bu kadar ön planda yer almaları; kolektif bilinçaltında yaşadıkları bunalımların, bin yıllar boyunca yaşadıkları zihinsel esaretin bir sonucudur, denilebilir. Dünyanın diğer mekânlarında insanın bu kadar aşağılandığı ve bu kadar değersiz addedildiği belki de başka bir kültür yoktur. Sorun, insanın kendini bu Dünyada konumlandırmasıyla ve Dünya ile uyum sağlamasıyla ilgilidir.