Avrupa'da Türk İzi; Oryantalizm ve Turquerie

Batı, 18. yüzyıla kadar Doğu'dan daha geri olduğunu kendisi de kabul etmekteydi. 11. ve 12. yüzyılda Endülüs İspanya'sına ve Norman Sicilya'sına İspanya, Fransa ve İtalya'dan gelen kimi öğrenciler, İslâm medreselerinde matematik, felsefe, tıp ve astronomi öğrenimi görüp, Batı üniversitelerinde öğretici adayı oluyordu. 13. yüzyıldan sonra Avrupa'da kurulan çeşitli üniversitelerde Aristoteles'in eserleri, Arapça'dan yapılmış Latince çeviriler üzerinden okutuluyordu. Böylece İslâm felsefesinin etkisi İngiltere ve Almanya'ya dek ulaştı. Avrupa'da sömürgecilikle eşzamanlı olarak, İslâm mimarlığı ve sanatı açısından zengin kentlere yapılan geziler ve yayımlanan eserler kısa sürede bir modaya dönüşmüş, Yakın Doğu ve Orta Doğu kültürleriyle Avrupa kültürü arasında büyük bir geçişkenlik başlamıştır. Osmanlılar'ın her iki Viyana Kuşatması ise, Avrupa'da öncesinde "Türkler'den korku", ardından ise çeşitli şekillerde "Türk modası" yaratmıştır. Prof. Zeki Tez, bu kez Avrupalının zihin dünyasında Doğu'nun ve özellikle Türklerin ne şekilde yer ettiğini, bunun ne tür ürünler verdiğini inceliyor. Batı dünyasında "Türk" imgesini araştırıyor. Sahne sanatlarından müziğe, modadan resme ve Türkiye sevdalısı yazarlara kadar Avrupa'da Türk izini sürüyor!